KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 18 lipca 2024

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na konferencji prasowej.

Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Napływające informacje zasadniczo pokrywają się z naszą wcześniejszą oceną średniookresowych perspektyw inflacji. O ile niektóre miary inflacji bazowej w maju wzrosły z powodu czynników jednorazowych, o tyle w czerwcu większość miar nie zmieniła się lub spadła. Zgodnie z oczekiwaniami zyski amortyzowały proinflacyjne oddziaływanie wysokiego wzrostu płac. Pod wpływem polityki pieniężnej warunki finansowania pozostają zaostrzone. Jednocześnie wewnętrzna presja cenowa znajduje się wciąż na wysokim poziomie, inflacja cen usług jest podwyższona, a inflacja ogółem prawdopodobnie utrzyma się powyżej celu jeszcze przez znaczną część przyszłego roku.

Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja szybko powróciła do średniookresowego docelowego poziomu 2%. Podstawowe stopy procentowe pozostaną wystarczająco restrykcyjne tak długo, jak będzie to konieczne do osiągnięcia tego celu. Będziemy w dalszym ciągu ustalać odpowiedni stopień i czas trwania restrykcyjności na podstawie danych i na bieżąco, z posiedzenia na posiedzenie. W szczególności decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej. Nie deklarujemy z góry określonej ścieżki stóp.

Podjęte dziś decyzje są przedstawione w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej.

Wytłumaczę teraz bardziej szczegółowo, jak oceniamy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

Napływające informacje wskazują, że gospodarka strefy euro w drugim kwartale rosła, ale prawdopodobnie wolniej niż w pierwszym kwartale. Czynnikiem pobudzającym ożywienie są nadal usługi, w warunkach słabej produkcji przemysłowej i słabego eksportu towarów. Wskaźniki inwestycji sygnalizują w 2024 stłumiony wzrost, w obliczu zwiększonej niepewności. W nadchodzącym okresie oczekujemy, że ożywienie będzie podtrzymywane przez spożycie, którego siłą napędową będą dochody realne rosnące pod wpływem niższej inflacji i wyższych płac nominalnych. Eksport również powinien zacząć rosnąć wraz ze wzrostem popytu światowego. Ponadto hamujący wpływ polityki pieniężnej na popyt powinien się z czasem osłabiać.

Rynek pracy pozostaje odporny. Stopa bezrobocia w maju nie zmieniła się i wyniosła 6,4%, czyli utrzymała się na najniższym poziomie od wprowadzenia euro. Zatrudnienie, które w pierwszym kwartale wzrosło o 0,3%, było podtrzymywane przez dalsze zwiększanie się – w takim samym tempie – zasobu siły roboczej. W drugim kwartale powstały prawdopodobnie kolejne miejsca pracy, głównie w sektorze usług. Firmy stopniowo zmniejszają – dotychczas jednak wysoką – aktywność rekrutacyjną.

Krajowa polityka fiskalna i strukturalna powinna służyć podniesieniu produktywności i konkurencyjności gospodarki, co pomogłoby zwiększyć wzrost potencjalny i ograniczyć presję cenową w średnim okresie. Skuteczne, szybkie i pełne wdrożenie programu Next Generation EU, poczynienie dalszych kroków w kierunku stworzenia unii rynków kapitałowych i ukończenie budowy unii bankowej oraz wzmocnienie jednolitego rynku to kluczowe czynniki, które przyczyniłyby się do wsparcia innowacji oraz zwiększenia inwestycji na rzecz transformacji ekologicznej i cyfrowej. Z zadowoleniem przyjmujemy niedawne wytyczne Komisji Europejskiej, w których wzywa się państwa członkowskie UE do wzmocnienia stabilności finansów publicznych, oraz oświadczenie Eurogrupy w sprawie nastawienia polityki fiskalnej w strefie euro w 2025. Pełne i niezwłoczne wdrożenie zreformowanych unijnych ram zarządzania gospodarczego pomoże rządom w trwałym obniżeniu deficytów budżetowych i wskaźników zadłużenia.

Inflacja

Roczna inflacja obniżyła się z 2,6% w maju do 2,5% w czerwcu. Ceny żywności w czerwcu wzrosły o 2,4%, czyli o 0,2 pkt proc. mniej niż w maju, natomiast ceny energii pozostały zasadniczo bez zmian. Zarówno inflacja cen towarów, jak i inflacja cen usług w czerwcu nie zmieniły się i wyniosły odpowiednio 0,7% i 4,1%. O ile niektóre miary inflacji bazowej w maju wzrosły z powodu czynników jednorazowych, o tyle w czerwcu większość miar nie zmieniła się lub spadła.

Inflacja wewnętrzna pozostaje wysoka. Płace dalej rosną w przyspieszonym tempie, tytułem kompensowania wcześniejszego okresu wysokiej inflacji. Wyższe płace nominalne, wraz ze słabą wydajnością, przyczyniły się do wzrostu jednostkowych kosztów pracy, choć jego tempo nieco się osłabiło w pierwszym kwartale tego roku. Ponieważ regulacja płac przebiega etapowo i duży udział mają płatności jednorazowe, wzrost kosztów pracy w najbliższym czasie prawdopodobnie pozostanie podwyższony. Jednocześnie ostatnie dane o przeciętnym wynagrodzeniu pokrywały się z oczekiwaniami, a z najnowszych wskaźników ankietowych wynika, że wzrost płac w przyszłym roku osłabnie. Ponadto zyski, które pomagały kompensować proinflacyjny wpływ wyższych jednostkowych kosztów pracy, w pierwszym kwartale skurczyły się i według danych ankietowych w najbliższym czasie powinny pozostać stłumione.

Oczekuje się, że inflacja do końca roku będzie oscylować wokół obecnych poziomów, częściowo z powodu efektu bazy związanego z cenami energii. Następnie – w drugiej połowie przyszłego roku – obniży się do docelowego poziomu, do czego doprowadzą słabszy wzrost kosztów pracy, oddziaływanie naszej restrykcyjnej polityki pieniężnej i zanikający wpływ wcześniejszego skoku inflacji. Miary długookresowych oczekiwań inflacyjnych pozostawały zasadniczo stabilne i w większości wynosiły około 2%.

Ocena ryzyka

W bilansie ryzyka dla wzrostu gospodarczego przeważają czynniki spadkowe. Na wzrost gospodarczy w strefie euro niekorzystnie wpłynęłoby osłabienie gospodarki światowej lub nasilenie napięć handlowych między największymi gospodarkami. Głównymi źródłami ryzyka geopolitycznego są nieuzasadniona wojna Rosji przeciwko Ukrainie i tragiczny konflikt na Bliskim Wschodzie. Wskutek tego niepewność firm i gospodarstw domowych co do przyszłości może się zwiększyć, a w handlu światowym mogą wystąpić zakłócenia. Wzrost gospodarczy może też być niższy, jeśli oddziaływanie polityki pieniężnej okaże się mocniejsze, niż oczekiwano. Wzrost gospodarczy może być wyższy, jeśli inflacja obniży się szybciej, niż przewidywano, a rosnące zaufanie i dochody realne przełożą się na nadspodziewanie większe wydatki lub jeśli tempo wzrostu gospodarki światowej będzie szybsze, niż oczekiwano.

Inflacja może okazać się wyższa od zakładanej, jeśli wzrost płac lub zysków będzie większy, niż oczekiwano. Do proinflacyjnych czynników ryzyka należą także zwiększone napięcia geopolityczne, które mogą powodować podbijanie cen energii i kosztów przewozu towarów w najbliższym czasie oraz zakłócać handel światowy. Ponadto ekstremalne zdarzenia pogodowe i – ogólnie – coraz bardziej widoczne przejawy kryzysu klimatycznego mogą skutkować wyższymi cenami żywności. Z kolei nadspodziewanie duży spadek inflacji może nastąpić, jeśli polityka pieniężna stłumi popyt w większym stopniu, niż oczekiwano, lub otoczenie gospodarcze w pozostałej części świata niespodziewanie się pogorszy.

Warunki finansowe i monetarne

Czerwcowa obniżka podstawowych stóp procentowych płynnie przenosiła się na stopy procentowe rynku pieniężnego, natomiast ogólna sytuacja finansowa wykazywała pewną zmienność. Koszty finansowania pozostają restrykcyjne w warunkach dalszej transmisji naszych wcześniejszych podwyżek podstawowych stóp procentowych. Średnie oprocentowanie nowych kredytów dla firm w maju spadło do 5,1%, zaś oprocentowanie kredytów hipotecznych utrzymało się na niezmienionym poziomie 3,8%.

Standardy kredytowe pozostają zaostrzone. Jak wynika z naszego najnowszego badania akcji kredytowej banków, standardy udzielania kredytów dla firm w drugim kwartale nieco się zaostrzyły, natomiast standardy udzielania kredytów hipotecznych umiarkowanie złagodniały. Popyt na kredyty ze strony firm nieco się zmniejszył. Z kolei popyt na kredyty hipoteczne ze strony gospodarstw domowych wzrósł po raz pierwszy od początku 2022.

W sumie akcja kredytowa pozostaje słaba. Dynamika kredytów dla firm i gospodarstw domowych wyniosła w maju w ujęciu rocznym 0,3%, czyli tylko nieznacznie więcej niż w poprzednim miesiącu. Roczna dynamika podaży szerokiego pieniądza – mierzonej agregatem M3 – wzrosła z 1,3% w kwietniu do 1,6% w maju.

Podsumowanie

Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja szybko powróciła do średniookresowego docelowego poziomu 2%. Podstawowe stopy procentowe pozostaną wystarczająco restrykcyjne tak długo, jak będzie to konieczne do osiągnięcia tego celu. Będziemy w dalszym ciągu ustalać odpowiedni stopień i czas trwania restrykcyjności na podstawie danych i na bieżąco, z posiedzenia na posiedzenie. W szczególności decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej. Nie deklarujemy z góry określonej ścieżki stóp.

Niezależnie od sytuacji jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie instrumenty w ramach swojego mandatu, by doprowadzić do powrotu inflacji do średniookresowego docelowego poziomu i utrzymać płynną transmisję polityki pieniężnej.

Odpowiemy teraz chętnie na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.