KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 30 stycznia 2025

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na konferencji prasowej.

Rada Prezesów postanowiła dziś obniżyć trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych. W szczególności decyzja o obniżeniu stopy depozytu w banku centralnym, która służy nam do sterowania nastawieniem polityki pieniężnej, wynika z naszej aktualnej oceny perspektyw inflacji, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej.

Proces dezinflacji wyraźnie postępuje. Inflacja wciąż kształtuje się zasadniczo zgodnie z projekcjami ekspertów i w tym roku powinna powrócić do naszego średniookresowego celu wynoszącego 2%. Z większości wskaźników inflacji bazowej wynika, że inflacja trwale ustabilizuje się na poziomie zbliżonym do tego celu. Inflacja wewnętrzna pozostaje wysoka, głównie dlatego, że płace i ceny w niektórych sektorach nadal dostosowują się ze znacznym opóźnieniem do wcześniejszego gwałtownego wzrostu inflacji. Dynamika płac jednak zgodnie z przewidywaniami słabnie, a zyski częściowo amortyzują jej oddziaływanie na inflację.

Nasze ostatnie obniżki stóp procentowych stopniowo wpływają na spadek kosztu kredytów dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Jednocześnie warunki finansowania nadal są zaostrzone, m.in. dlatego, że nasza polityka pieniężna pozostaje restrykcyjna, wcześniejsze podwyżki stóp procentowych w dalszym ciągu oddziałują na poziom kredytów, a przy tym niektóre zapadające kredyty są prolongowane przy wyższym oprocentowaniu. Na gospodarkę nadal wpływają czynniki hamujące, ale wzrost dochodów realnych i stopniowe zanikanie oddziaływania restrykcyjnej polityki pieniężnej powinny się z czasem przyczynić do zwiększenia popytu.

Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja trwale ustabilizowała się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie. Będziemy ustalać odpowiednie nastawienie polityki pieniężnej na podstawie danych i na bieżąco, z posiedzenia na posiedzenie. W szczególności decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej oraz siły transmisji polityki pieniężnej. Nie deklarujemy z góry określonej ścieżki stóp.

Podjęte dziś decyzje są przedstawione w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej.

Wytłumaczę teraz bardziej szczegółowo, jak oceniamy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

Według wstępnych szacunków flash Eurostatu gospodarka w czwartym kwartale była w stanie stagnacji. W najbliższym okresie pozostanie słaba. Badania ankietowe wskazują, że produkcja w przetwórstwie przemysłowym nadal się zmniejsza, choć aktywność w sektorze usług wzrasta. Zaufanie konsumentów jest kruche, a rosnące dochody realne nie stały się jeszcze dla gospodarstw domowych wystarczającą zachętą do znacznego zwiększenia wydatków.

Mimo to utrzymują się warunki do ożywienia. Chociaż sytuacja na rynku pracy w ostatnich miesiącach się osłabiła, wciąż jest solidna: stopa bezrobocia pozostaje niska i w grudniu wynosiła 6,3%. Dobra sytuacja na rynku pracy i wyższe dochody powinny się przyczynić do podniesienia zaufania konsumentów i wzrostu wydatków. Większa przystępność cenowa kredytów powinna także z czasem pobudzić spożycie i inwestycje. Jeśli nie nasilą się napięcia handlowe, ożywienie gospodarcze powinno być wspierane przez eksport w miarę poprawiania się popytu światowego.

Polityka fiskalna i polityka strukturalna powinny służyć podniesieniu produktywności, konkurencyjności i odporności gospodarki. Z zadowoleniem przyjmujemy Kompas konkurencyjności przedstawiony przez Komisję Europejską, obejmujący jasny plan działania. Kluczowe znaczenie ma podjęcie działań następczych – w postaci dalszej konkretnej i ambitnej polityki strukturalnej – w związku z propozycjami Maria Draghiego na rzecz poprawy konkurencyjności Europy i postulatami Enrica Letty na rzecz wzmocnienia jednolitego rynku. Rządy powinny w pełni i niezwłocznie zrealizować swoje zobowiązania wynikające z unijnych ram zarządzania gospodarczego. To pomoże trwale obniżyć deficyty budżetowe i wskaźniki zadłużenia, a jednocześnie priorytetowo potraktować prowzrostowe reformy i inwestycje.

Inflacja

Roczna inflacja wzrosła z 2,2% w listopadzie do 2,4% w grudniu. Podobnie jak w dwóch poprzednich miesiącach jej wzrost był spodziewany i wynikał głównie z tego, że wcześniejsze ostre spadki cen energii przestały być ujmowane w obliczeniach. To doprowadziło nie tylko do miesięcznego wzrostu w grudniu, ale także do niewielkiego wzrostu cen energii w ujęciu rocznym, po czterech kolejnych odczytach spadkowych. Inflacja cen żywności obniżyła się do 2,6%, a inflacja cen towarów – do 0,5%. Inflacja cen usług wzrosła do 4,0%.

Większość wskaźników inflacji bazowej kształtuje się zgodnie z trwałym powrotem inflacji do docelowego poziomu w średnim okresie. Inflacja wewnętrzna, która ściśle podąża za inflacją cen usług, pozostaje wysoka, ponieważ płace i ceny niektórych usług nadal dostosowują się ze znacznym opóźnieniem do wcześniejszego gwałtownego wzrostu inflacji. Jednocześnie najnowsze dane wskazują na dalsze osłabianie się presji płacowej i amortyzujące oddziaływanie zysków.

Oczekujemy, że inflacja w najbliższym czasie będzie oscylować wokół obecnego poziomu. Następnie powinna się trwale ustabilizować na poziomie zbliżonym do średniookresowego celu wynoszącego 2%. Procesowi temu powinny sprzyjać słabnięcie presji związanej z kosztami pracy i utrzymujący się wpływ wcześniejszego zacieśnienia naszej polityki pieniężnej na ceny konsumpcyjne. Rynkowe wskaźniki kompensacji inflacji, które jesienią się obniżały, w dużej części odbiły, ale większość miar długookresowych oczekiwań inflacyjnych wciąż wynosi około 2%.

Ocena ryzyka

W bilansie ryzyk dla wzrostu gospodarczego nadal przeważają czynniki spadkowe. Wzrost napięć w handlu światowym może odbić się na dynamice PKB strefy euro przez stłumienie eksportu i osłabienie gospodarki światowej. Spadek zaufania może doprowadzić do tego, że tempo odbicia spożycia i inwestycji będzie niższe, niż się oczekuje. Wpływ tego czynnika mogą nasilić zagrożenia geopolityczne, takie jak nieuzasadniona wojna Rosji przeciwko Ukrainie i tragiczny konflikt na Bliskim Wschodzie, potencjalnie skutkujące zakłóceniami dostaw energii i dalszym osłabianiem handlu światowego. Wzrost gospodarczy może być też niższy, jeśli opóźnione oddziaływanie zacieśnienia polityki pieniężnej będzie trwać dłużej, niż oczekiwano. Wzrost gospodarczy może być wyższy, jeśli łagodniejsze warunki finansowania i coraz niższa inflacja doprowadzą do szybszego odbicia spożycia wewnętrznego i inwestycji.

Inflacja może okazać się wyższa, jeśli wzrost płac lub zysków będzie większy, niż oczekiwano. Do proinflacyjnych czynników ryzyka należą także zwiększone napięcia geopolityczne, które mogą powodować w najbliższym czasie podbijanie cen energii i kosztów przewozu towarów oraz zakłócać handel światowy. Ponadto ekstremalne zdarzenia pogodowe i – ogólnie – coraz bardziej widoczne przejawy kryzysu klimatycznego mogą skutkować większym, niż się przewiduje, wzrostem cen żywności. Z kolei nadspodziewanie duży spadek inflacji może nastąpić, jeśli niskie zaufanie i obawy dotyczące wydarzeń geopolitycznych nie pozwolą na tak szybkie, jak się tego oczekuje, ożywienie spożycia i inwestycji, jeśli polityka pieniężna stłumi popyt w większym stopniu, niż przewidywano, lub jeśli otoczenie gospodarcze w pozostałej części świata niespodziewanie się pogorszy. Nasilenie się napięć w handlu światowym może spowodować, że perspektywy inflacji w strefie euro będą bardziej niepewne.

Warunki finansowe i monetarne

Od naszego grudniowego posiedzenia rynkowe stopy procentowe w strefie euro wzrosły, po części odzwierciedlając wyższe stopy na światowych rynkach finansowych. Chociaż warunki finansowania pozostają zaostrzone, nasze obniżki stóp procentowych stopniowo wpływają na spadek kosztu kredytów dla firm i gospodarstw domowych.

Średnie oprocentowanie nowych kredytów dla firm w listopadzie spadło do 4,5%, natomiast koszt emisji długu rynkowego utrzymał się na poziomie 3,6%. Średnie oprocentowanie nowych kredytów hipotecznych obniżyło się do 3,5%.

Dynamika kredytów bankowych dla firm zwiększyła się z 1,0% w listopadzie do 1,5% w grudniu, w warunkach wysokich przepływów miesięcznych. Tempo rocznej emisji dłużnych papierów wartościowych w sektorze przedsiębiorstw zmniejszyło się do 3,2%. Dynamika kredytów hipotecznych nadal stopniowo rosła, ale pozostała ogólnie słaba – wyniosła 1,1% w ujęciu rocznym.

Jak wynika z naszego najnowszego badania akcji kredytowej banków, standardy kredytowe dla firm w czwartym kwartale 2024 ponownie się zaostrzyły, po czterech kwartałach większej stabilizacji. Ich ponowne zaostrzenie było odzwierciedleniem tego, że banki są coraz bardziej zaniepokojone zagrożeniami, z jakimi mierzą się ich klienci, i mniej skłonne do ponoszenia ryzyka. Popyt na kredyty dla firm w czwartym kwartale nieco się zwiększył, ale pozostał ogólnie słaby. Warunki udzielania kredytów hipotecznych – po trzech miesiącach łagodzenia – zasadniczo się nie zmieniły, natomiast popyt na takie kredyty mocno się zwiększył, głównie z powodu większej atrakcyjności stóp procentowych.

Podsumowanie

Rada Prezesów postanowiła dziś obniżyć trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych. W szczególności decyzja o obniżeniu stopy depozytu w banku centralnym, która służy nam do sterowania nastawieniem polityki pieniężnej, wynika z naszej aktualnej oceny perspektyw inflacji, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej. Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja trwale ustabilizowała się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie. Będziemy ustalać odpowiednie nastawienie polityki pieniężnej na podstawie danych i na bieżąco, z posiedzenia na posiedzenie. W szczególności decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej oraz siły transmisji polityki pieniężnej. Nie deklarujemy z góry określonej ścieżki stóp.

Niezależnie od sytuacji jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie instrumenty w ramach swojego mandatu, by doprowadzić do trwałego ustabilizowania się inflacji na średniookresowym docelowym poziomie i utrzymać płynną transmisję polityki pieniężnej.

Odpowiemy teraz chętnie na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.