Decyzje w sprawie polityki pieniężnej

8 września 2022

Rada Prezesów postanowiła dziś podnieść trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 75 punktów bazowych. Ten istotny krok przybliża przejście od obecnego poziomu stóp procentowych o wysoce łagodzącym oddziaływaniu do poziomów, które zapewnią, aby inflacja wkrótce powróciła do przyjętego przez EBC celu wynoszącego 2% w średnim okresie. Opierając się na aktualnej ocenie, Rada Prezesów przewiduje, że na następnych kilku posiedzeniach będzie dalej podnosić stopy procentowe, co ma osłabić popyt i chronić przed ryzykiem stałego wzrostu oczekiwań inflacyjnych. Rada Prezesów będzie regularnie poddawać przyjęty kierunek polityki pieniężnej ponownej ocenie w świetle napływających informacji i zmieniających się perspektyw inflacji. Przyszłe decyzje Rady w sprawie podstawowych stóp procentowych nadal będą zależeć od danych i zapadać z posiedzenia na posiedzenie.

Rada Prezesów podjęła dzisiejszą decyzję i przewiduje dalsze podwyżki stóp procentowych, ponieważ inflacja pozostaje zdecydowanie zbyt wysoka i prawdopodobnie przez dłuższy czas będzie przekraczać docelowy poziom. Według szacunków flash Eurostatu w sierpniu inflacja wyniosła 9,1%. Nadal windują ją gwałtowny wzrost cen energii i żywności, presja popytowa w pewnych sektorach spowodowana ponownym otwieraniem się gospodarki oraz zatory podażowe. Presja cenowa dalej się nasilała i rozszerzała na wszystkie sektory gospodarki i inflacja w najbliższym okresie może jeszcze wzrosnąć. W miarę jak obecne czynniki proinflacyjne będą z czasem wygasać, a normalizacja polityki pieniężnej – wpływać na gospodarkę i kształtowanie cen, inflacja będzie się obniżać. Jeśli chodzi o dalsze perspektywy, eksperci EBC znacznie zrewidowali w górę projekcje inflacji i obecnie oczekuje się, że wyniesie ona średnio 8,1% w 2022, 5,5% w 2023 i 2,3% w 2024.

Najnowsze dane wskazują na znaczne spowolnienie wzrostu gospodarczego w strefie euro, po odbiciu w pierwszej połowie 2022; przy czym przewiduje się, że w dalszej części roku i pierwszym kwartale 2023 gospodarka będzie w stanie stagnacji. Bardzo wysokie ceny energii zmniejszają siłę nabywczą dochodów ludności, a zatory podażowe, mimo że się zmniejszają, nadal ograniczają aktywność gospodarczą. Ponadto niekorzystna sytuacja geopolityczna, zwłaszcza nieuzasadniona agresja Rosji wobec Ukrainy, odbija się na zaufaniu przedsiębiorstw i konsumentów. Te perspektywy odzwierciedlono w najnowszych projekcjach eksperckich dotyczących wzrostu gospodarczego, które na pozostałą część bieżącego roku i cały rok 2023 zrewidowano mocno w dół. Obecnie eksperci przewidują, że gospodarka odnotuje wzrost o 3,1% w 2022, 0,9% w 2023 i 1,9% w 2024.

Utrzymujące się słabości spowodowane pandemią nadal stanowią zagrożenie dla płynnej transmisji polityki pieniężnej. W związku z tym Rada Prezesów przy reinwestowaniu spłat kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych z portfela nadzwyczajnego programu zakupów w czasie pandemii nadal będzie stosować elastyczność, tak aby przeciwdziałać związanym z pandemią zagrożeniom dla mechanizmu transmisji.

Podstawowe stopy procentowe EBC

Rada Prezesów postanowiła podnieść trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 75 punktów bazowych. Tak więc stopa procentowa podstawowych operacji refinansujących oraz stopy kredytu i depozytu w banku centralnym wzrosną do odpowiednio: 1,25%, 1,50% oraz 0,75%, ze skutkiem od 14 września 2022.

Po podniesieniu stopy depozytu w banku centralnym do poziomu powyżej zera dwupoziomowy system oprocentowania nadwyżek rezerw nie jest już potrzebny. W związku z tym Rada Prezesów postanowiła dziś zawiesić ten dwupoziomowy system, zmieniając wartość mnożnika na zero.

Program skupu aktywów (APP) i nadzwyczajny program zakupów w czasie pandemii (PEPP)

Rada Prezesów zamierza nadal reinwestować w całości spłaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych nabytych w ramach programu APP jeszcze przez dłuższy czas po tym, jak zaczęła podnosić podstawowe stopy procentowe EBC, a w każdym razie tak długo, jak będzie to konieczne do utrzymania warunków dużej płynności i odpowiedniego nastawienia polityki pieniężnej.

Jeśli chodzi o program PEPP, Rada Prezesów zamierza reinwestować spłaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych nabytych w ramach tego programu co najmniej do końca 2024. W każdym razie wygaszanie w przyszłości portfela PEPP będzie się odbywać w sposób kontrolowany, żeby nie zaburzać odpowiedniego nastawienia polityki pieniężnej.

Spłaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych z portfela programu PEPP są reinwestowane elastycznie, żeby przeciwdziałać związanym z pandemią zagrożeniom dla mechanizmu transmisji polityki pieniężnej.

Operacje refinansujące

Rada Prezesów będzie nadal monitorować warunki finansowania banków i pilnować, żeby upływanie terminów zapadalności operacji z trzeciej serii ukierunkowanych dłuższych operacji refinansujących (TLTRO III) nie zakłócało płynnej transmisji polityki pieniężnej. Rada Prezesów będzie też regularnie oceniać, jak ukierunkowane operacje pożyczkowe przyczyniają się do nastawienia polityki pieniężnej.

***

Rada Prezesów jest gotowa odpowiednio dostosowywać wszystkie narzędzia w ramach swojego mandatu, żeby sprawić, że inflacja ustabilizuje się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie. Dostępny jest instrument ochrony transmisji (Transmission Protection Instrument, TPI), który ma przeciwdziałać nieuzasadnionej, chaotycznej dynamice na rynku stanowiącej poważne zagrożenie dla transmisji polityki pieniężnej do wszystkich krajów strefy euro, dzięki czemu Rada Prezesów może skuteczniej wypełniać swój mandat do utrzymania stabilności cen.

Prezes EBC omówi czynniki leżące u podstaw tych decyzji na konferencji prasowej, która rozpocznie się dziś o godz. 14.45 CET.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.