KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 7 marca 2024

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na konferencji prasowej.

Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Od naszego ostatniego, styczniowego posiedzenia nastąpił dalszy spadek inflacji. W najnowszych projekcjach ekspertów EBC inflację zrewidowano w dół, zwłaszcza na 2024, głównie w związku z niższą kontrybucją cen energii. Obecnie eksperci przewidują, że inflacja wyniesie średnio 2,3% w 2024, 2,0% w 2025 i 1,9% w 2026. Projekcje inflacji z wyłączeniem cen energii i żywności także zostały zrewidowane w dół i wynoszą średnio 2,6% na 2024, 2,1% na 2025 i 2,0% na 2026. Mimo dalszego osłabienia się większości miar inflacji bazowej wewnętrzna presja cenowa pozostaje wysoka, po części z powodu silnego wzrostu płac. Warunki finansowania są zaostrzone, a nasze wcześniejsze podwyżki stóp procentowych wciąż hamują popyt, co przyczynia się do spadku inflacji. Eksperci zrewidowali w dół projekcję wzrostu gospodarczego na 2024 do 0,6% – aktywność gospodarcza w najbliższym czasie ma pozostać stłumiona. Następnie eksperci oczekują, że gospodarka się ożywi i będzie rosnąć w tempie 1,5% w 2025 i 1,6% w 2026, czemu sprzyjać będą początkowo spożycie, a potem również inwestycje.

Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja szybko powróciła do średniookresowego docelowego poziomu 2%. Na podstawie aktualnej oceny uważamy, że podstawowe stopy procentowe EBC znajdują się na poziomach, które – jeśli zostaną utrzymane przez dostatecznie długi okres – istotnie przyczynią się do osiągnięcia przyjętego celu. W przyszłych decyzjach dopilnujemy, by podstawowe stopy procentowe EBC były na wystarczająco restrykcyjnych poziomach tak długo, jak będzie to konieczne.

Przy ustalaniu odpowiedniego stopnia i czasu trwania restrykcyjności utrzymamy podejście oparte na danych. W szczególności decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej.

Podjęte dziś decyzje są przedstawione w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej.

Wytłumaczę teraz bardziej szczegółowo, jak oceniamy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

Gospodarka jest nadal słaba. Konsumenci w dalszym ciągu wstrzymywali się z wydatkami, inwestycje osłabiły się, a przedsiębiorstwa mniej eksportowały, co wynikało ze spowolnienia popytu zewnętrznego i pewnych strat pod względem konkurencyjności. Badania ankietowe wskazują jednak, że w tym roku nastąpi stopniowe ożywienie. Wraz ze spadkiem inflacji i dalszym wzrostem płac dochody realne odbiją, co korzystnie wpłynie na wzrost gospodarczy. Dodatkowo hamujący wpływ wcześniejszych podwyżek stóp procentowych będzie stopniowo zanikać, a popyt na eksport strefy euro powinien wzrosnąć.

Stopa bezrobocia znajduje się na najniższym poziomie od wprowadzenia euro. Zatrudnienie w ostatnim kwartale 2023 wzrosło o 0,3%, czyli ponownie przewyższyło aktywność gospodarczą. Wskutek tego wielkość produkcji na pracownika dalej się zmniejszyła. Tymczasem pracodawcy publikują mniej ofert pracy, ale mniej jest też firm zgłaszających ograniczenie produkcji spowodowane niedoborem siły roboczej.

Rządy powinny kontynuować wycofywanie środków wsparcia związanych z energią, by umożliwić trwały proces dezinflacji. Polityka fiskalna i strukturalna wymaga wzmocnienia, by zwiększyć produktywność i konkurencyjność gospodarki i potencjał podażowy oraz stopniowo obniżać wysokie wskaźniki długu publicznego. Szybsze wdrożenie programu Next Generation EU i większa determinacja w dążeniu do usunięcia narodowych barier na drodze do bardziej pogłębionych i zintegrowanych rynków bankowych i kapitałowych mogą pomóc w zwiększeniu inwestycji na rzecz transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz ograniczeniu presji cenowej w średnim okresie. Zreformowane unijne ramy zarządzania gospodarczego powinny zostać niezwłocznie wdrożone.

Inflacja

Inflacja obniżyła się w styczniu do 2,8% i – według szybkiego szacunku Eurostatu – dalej do 2,6% w lutym. Inflacja cen żywności po raz kolejny spadła, do 5,6% w styczniu i 4,0% w lutym, natomiast ceny energii w obu miesiącach nadal malały w porównaniu ze stanem sprzed roku, ale wolniej niż w grudniu. Inflacja cen towarów również dalej spadła, do 2,0% w styczniu i 1,6% w lutym. Inflacja cen usług, która przez trzy miesiące z rzędu utrzymywała się na poziomie 4,0%, w lutym zmalała do 3,9%.

Wraz z dalszym zanikaniem wpływu wcześniejszych szoków podażowych i hamowaniem popytu przez zacieśnienie polityki pieniężnej większość miar inflacji bazowej w styczniu dalej się obniżyła. Niemniej wewnętrzna presja cenowa jest wciąż podwyższona, częściowo z powodu mocnego wzrostu płac i spadku wydajności pracy. Jednocześnie widać oznaki, że wzrost płac zaczyna słabnąć. Ponadto zyski pokrywają część rosnących kosztów pracy, co ogranicza efekty proinflacyjne.

Oczekuje się, że inflacja w nadchodzących miesiącach będzie w dalszym ciągu wykazywać trend spadkowy. Później ma obniżyć się do docelowego poziomu wraz ze słabnięciem dynamiki kosztów pracy oraz wygasaniem efektów wcześniejszych szoków energetycznych, zatorów podażowych i ponownego otwarcia gospodarki po pandemii. Miary długookresowych oczekiwań inflacyjnych pozostają zasadniczo stabilne i w większości wynoszą około 2%.

Ocena ryzyka

W bilansie ryzyka dla wzrostu gospodarczego nadal przeważają czynniki spadkowe. Wzrost gospodarczy może być niższy, jeśli oddziaływanie polityki pieniężnej okaże się mocniejsze, niż oczekiwano. Na wzrost gospodarczy w strefie euro niekorzystnie wpłynęłoby też osłabienie gospodarki światowej lub dalsze spowolnienie handlu światowego. Istotnymi źródłami ryzyka geopolitycznego są nieuzasadniona wojna Rosji przeciwko Ukrainie i tragiczny konflikt na Bliskim Wschodzie. Wskutek tego niepewność firm i gospodarstw domowych co do przyszłości może się zwiększyć, a w handlu światowym mogą wystąpić zakłócenia. Wzrost gospodarczy może być wyższy, jeśli inflacja obniży się szybciej, niż przewidywano, a rosnące dochody realne przełożą się na nadspodziewanie większe wydatki lub jeśli tempo wzrostu gospodarki światowej będzie szybsze, niż oczekiwano.

Do proinflacyjnych czynników ryzyka należą zwiększone napięcia geopolityczne, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, które mogą powodować podbijanie cen energii i kosztów przewozu towarów w najbliższym czasie oraz zakłócać handel światowy. Inflacja może też okazać się wyższa od zakładanej, jeśli wzrost płac będzie większy, niż oczekiwano, lub marże zysku okażą się bardziej odporne. Z kolei nadspodziewanie duży spadek inflacji może nastąpić, jeśli polityka pieniężna stłumi popyt w większym stopniu, niż oczekiwano, lub otoczenie gospodarcze w pozostałej części świata niespodziewanie się pogorszy.

Warunki finansowe i monetarne

Od naszego styczniowego posiedzenia rynkowe stopy procentowe wzrosły, a ogólne warunki finansowania – pod wpływem polityki pieniężnej EBC – pozostały zaostrzone. Oprocentowanie kredytów dla firm zasadniczo się ustabilizowało, natomiast oprocentowanie kredytów hipotecznych w grudniu i styczniu spadło. Oprocentowanie kredytów utrzymuje się jednak na podwyższonym poziomie: 5,2% w przypadku kredytów dla firm i 3,9% w przypadku kredytów hipotecznych.

Dynamika akcji kredytowej na rzecz firm w grudniu osiągnęła wartość dodatnią i wyniosła w ujęciu rocznym 0,5%. W styczniu spadła jednak do 0,2%, w związku z ujemnym saldem przepływu kredytów w tym miesiącu. Dynamika kredytów dla gospodarstw domowych nadal się osłabiała i w styczniu obniżyła się w ujęciu rocznym do 0,3%. Dynamika podaży szerokiego pieniądza – mierzonej agregatem M3 – była stłumiona i wyniosła 0,1%.

Podsumowanie

Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja szybko powróciła do średniookresowego docelowego poziomu 2%. Na podstawie aktualnej oceny uważamy, że podstawowe stopy procentowe EBC znajdują się na poziomach, które – jeśli zostaną utrzymane przez dostatecznie długi okres – istotnie przyczynią się do osiągnięcia przyjętego celu. W przyszłych decyzjach dopilnujemy, by podstawowe stopy procentowe EBC były na wystarczająco restrykcyjnych poziomach tak długo, jak będzie to konieczne. Przy ustalaniu odpowiedniego stopnia i czasu trwania restrykcyjności utrzymamy podejście oparte na danych.

W każdym razie jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie instrumenty w ramach swojego mandatu, by doprowadzić do powrotu inflacji do naszego średniookresowego celu i utrzymać płynną transmisję polityki pieniężnej.

Odpowiemy teraz chętnie na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.