ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ,
Φρανκφούρτη, 10 Σεπτεμβρίου 2020

Κυρίες και κύριοι, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε με μεγάλη χαρά στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Θα σας ενημερώσουμε τώρα για τα αποτελέσματα της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου, στην οποία συμμετείχε και ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Dombrovskis.

Οι εισερχόμενες πληροφορίες μετά την τελευταία συνεδρίασή μας για τη νομισματική πολιτική τον Ιούλιο υποδηλώνουν ισχυρή ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας η οποία συμβαδίζει, σε γενικές γραμμές, με τις προηγούμενες προσδοκίες, αν και το επίπεδο της δραστηριότητας εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερο από τα επίπεδα που επικρατούσαν πριν από την πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19). Ενώ η δραστηριότητα στον τομέα της μεταποίησης συνέχισε να βελτιώνεται, η ανάκαμψη στον τομέα των υπηρεσιών πρόσφατα επιβραδύνθηκε ελαφρώς. Η ένταση της ανάκαμψης εξακολουθεί να περιβάλλεται από σημαντική αβεβαιότητα, καθώς σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται ακόμη από τη μελλοντική εξέλιξη της πανδημίας και την επιτυχία των πολιτικών περιορισμού της. Η εγχώρια ζήτηση στη ζώνη του ευρώ κατέγραψε σημαντική ανάκαμψη από χαμηλά επίπεδα, αν και η αυξημένη αβεβαιότητα για τις οικονομικές προοπτικές συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά τις καταναλωτικές δαπάνες και τις επιχειρηματικές επενδύσεις. Ο μετρούμενος πληθωρισμός περιορίζεται από τις χαμηλές τιμές της ενέργειας και τις ασθενείς πιέσεις στις τιμές στο πλαίσιο της υποτονικής ζήτησης και της σημαντικής υπερπροσφοράς στην αγορά εργασίας.

Υπό τις συνθήκες αυτές, εξακολουθεί να χρειάζεται ευρεία στήριξη από τη νομισματική πολιτική για την ενίσχυση της οικονομικής ανάκαμψης και τη διαφύλαξη της σταθερότητας των τιμών μεσοπρόθεσμα. Ως εκ τούτου, αποφασίσαμε να επιβεβαιώσουμε ξανά την διευκολυντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.

Θα διατηρήσουμε αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Αναμένουμε ότι θα παραμείνουν στα σημερινά τους ή σε χαμηλότερα επίπεδα έως ότου διαπιστώσουμε ότι οι προοπτικές για τον πληθωρισμό συγκλίνουν σθεναρά προς επίπεδο πλησίον, σε επαρκή βαθμό, αλλά κάτω του 2%, εντός του χρονικού ορίζοντα προβολής που εξετάζουμε και ότι αυτή η σύγκλιση αντανακλάται κατά τρόπο συνεπή στη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού.

Θ συνεχίσουμε τη διενέργεια αγορών στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme - PEPP), το συνολικό ποσό του οποίου ανέρχεται σε 1.350 δισεκ. ευρώ. Αυτές οι αγορές συμβάλλουν στη χαλάρωση της συνολικής κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής, βοηθώντας έτσι να αντισταθμιστεί η προς τα κάτω επίδραση της πανδημίας στην προβλεπόμενη πορεία του πληθωρισμού. Οι αγορές θα συνεχίσουν να διενεργούνται με ευελιξία ως προς τον χρόνο, τις κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού και τις χώρες. Έτσι μπορούμε να αποτρέπουμε αποτελεσματικά τους κινδύνους για την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Θα διενεργούμε καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP τουλάχιστον μέχρι το τέλος Ιουνίου 2021 και, σε κάθε περίπτωση, μέχρις ότου το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι η κρίση του κορωνοϊού έχει λήξει. Θα επανεπενδύουμε τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του PEPP κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2022. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.

Οι καθαρές αγορές στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme - APP) θα συνεχιστούν με ύψος 20 δισεκ. ευρώ μηνιαίως, σε συνδυασμό με τις αγορές στο πλαίσιο της πρόσθετης χρηματοδότησης ύψους 120 δισεκ. ευρώ που διατίθεται προσωρινά μέχρι το τέλος του έτους. Εξακολουθούμε να αναμένουμε ότι οι μηνιαίες καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του APP θα διενεργούνται για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο προκειμένου να ενισχυθεί η διευκολυντική επίδραση των επιτοκίων πολιτικής μας και ότι θα λήξουν λίγο πριν αρχίσουμε να αυξάνουμε τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Σκοπεύουμε να συνεχίσουμε να επανεπενδύουμε, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία θα αρχίσουμε να αυξάνουμε τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και πάντως για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί για τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας και ενός διευκολυντικού, σε μεγάλο βαθμό, χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής.

Θα συνεχίσουμε επίσης να παρέχουμε άφθονη ρευστότητα μέσω των πράξεων αναχρηματοδότησης που διενεργούμε. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της πιο πρόσφατης πράξης της τρίτης σειράς στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ) καταγράφηκε πολύ υψηλή άντληση κεφαλαίων, η οποία στηρίζει τη χορήγηση τραπεζικών δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει από τις αρχές Μαρτίου παρέχουν στήριξη ζωτικής σημασίας για να υποβοηθηθεί η ανάκαμψη της οικονομίας της ζώνης του ευρώ και να διαφυλαχθεί η σταθερότητα των τιμών μεσοπρόθεσμα. Πιο συγκεκριμένα, στηρίζουν τη ρευστότητα και τις συνθήκες χρηματοδότησης στην οικονομία, βοηθούν να διατηρηθεί η ροή των πιστώσεων προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και συμβάλλουν στη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών χρηματοδότησης για όλους τους τομείς και τις χώρες. Ταυτόχρονα, στο σημερινό περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από αυξημένη αβεβαιότητα, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί προσεκτικά τις εισερχόμενες πληροφορίες, μεταξύ άλλων τις εξελίξεις στη συναλλαγματική ισοτιμία, όσον αφορά τις επιδράσεις της στις μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό. Παραμένει έτοιμο να προσαρμόσει καταλλήλως όλα τα μέσα που διαθέτει προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί προς επίπεδα συμβατά με την επιδίωξή του κατά τρόπο διαρκή, σύμφωνα με τη δέσμευσή του για συμμετρία.

Επιτρέψτε μου τώρα να σας παρουσιάσω με περισσότερες λεπτομέρειες την αξιολόγησή μας, ξεκινώντας από την οικονομική ανάλυση. Το πραγματικό ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ συρρικνώθηκε κατά 11,8%, σε τριμηνιαία βάση, τόσο το β΄ τρίμηνο του 2020. Τα εισερχόμενα στοιχεία και αποτελέσματα ερευνών υποδηλώνουν συνεχή ανάκαμψη της οικονομίας της ζώνης του ευρώ και έντονη επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ το γ΄ τρίμηνο. Παράλληλα με τη σημαντική ανάκαμψη της παραγωγής στους τομείς της βιομηχανίας και των υπηρεσιών, υπάρχουν ενδείξεις σημαντικής ανάκαμψης της κατανάλωσης. Προσφάτως, η ανάκαμψη στον τομέα των υπηρεσιών επιβραδύνθηκε σε σχέση με τον τομέα της μεταποίησης, γεγονός που είναι εμφανές στα αποτελέσματα ερευνών για τον Αύγουστο. Η αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού τους θερινούς μήνες αποτελεί αντίξοο παράγοντα για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές. Όσον αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, η περαιτέρω συνεχής ανάκαμψη εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη της πανδημίας και την επιτυχία των μέτρων περιορισμού της. Ενώ η αβεβαιότητα που σχετίζεται με την εξέλιξη της πανδημίας θα περιορίσει πιθανώς την ένταση της ανάκαμψης της αγοράς εργασίας, της κατανάλωσης και των επενδύσεων, η οικονομία της ζώνης του ευρώ θα πρέπει να στηριχθεί από τις ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης, την επεκτατική κατεύθυνση της δημοσιονομικής πολιτικής και την ενίσχυση της παγκόσμιας δραστηριότητας και ζήτησης.

Η αξιολόγηση αυτή αντανακλάται σε γενικές γραμμές στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ για τη ζώνη του ευρώ του Σεπτεμβρίου 2020. Σύμφωνα με αυτές προβλέπεται αύξηση του ετήσιου πραγματικού ΑΕΠ κατά ‑8,0% το 2020, 5,0% το 2021 και 3,2% το 2022. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος του Ιουνίου 2020, οι προοπτικές για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ έχουν αναθεωρηθεί προς τα άνω για το 2020 και έχουν παραμείνει αμετάβλητες σε μεγάλο βαθμό για το 2021 και το 2022.

Με δεδομένη την εξαιρετική αβεβαιότητα που περιβάλλει επί του παρόντος τις προοπτικές, οι προβολές περιλαμβάνουν δύο εναλλακτικά σενάρια, τα οποία θα δημοσιεύσουμε στον δικτυακό μας τόπο μετά τη συνέντευξη Τύπου. Συνολικά, θεωρούμε ότι οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές για την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ τείνουν ακόμη να είναι καθοδικοί. Αυτή η αξιολόγηση αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τις αβέβαιες ακόμη οικονομικές και χρηματοπιστωτικές συνέπειες της πανδημίας.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε σε ‑0,2% τον Αύγουστο, από 0,4% τον Ιούλιο. Με βάση τις ισχύουσες τιμές και τις τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου και λαμβανομένης υπόψη της πρόσκαιρης μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ της Γερμανίας, ο μετρούμενος πληθωρισμός είναι πιθανόν να παραμείνει αρνητικός τους προσεχείς μήνες και στη συνέχεια να αυξηθεί στις αρχές του 2021. Επιπλέον, σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα οι πιέσεις στις τιμές θα συνεχίσουν να είναι συγκρατημένες λόγω της ασθενούς ζήτησης, των χαμηλότερων πιέσεων στους μισθούς και της ανατίμησης της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ, παρά κάποιες ανοδικές πιέσεις στις τιμές που σχετίζονται με περιορισμούς από την πλευρά της προσφοράς. Μεσοπρόθεσμα, η ανάκαμψη της ζήτησης, στηριζόμενη από διευκολυντική νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, θα ασκήσει ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό. Οι βασιζόμενοι στις αγορές δείκτες των μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό επανήλθαν στα επίπεδα στα οποία είχαν διαμορφωθεί πριν από την πανδημία, αλλά εξακολουθούν να παραμένουν σε πολύ υποτονικά επίπεδα, ενώ οι δείκτες μετρήσεις με βάση τα στοιχεία ερευνών παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.

Η αξιολόγηση αυτή αντανακλάται σε γενικές γραμμές στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ για τη ζώνη του ευρώ του Σεπτεμβρίου 2020, σύμφωνα με τις οποίες ο ετήσιος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε 0,3% το 2020, 1,0% το 2021 και 1,3% το 2022. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος του Ιουνίου 2020, οι προοπτικές για τον πληθωρισμό παραμένουν αμετάβλητες για το 2020, έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω για το 2021 και παραμένουν αμετάβλητες για το 2022. Η αμετάβλητη προβολή για τον πληθωρισμό για το 2022 υποκρύπτει μια προς τα πάνω αναθεώρηση του πληθωρισμού χωρίς τις τιμές της ενέργειας και των ειδών διατροφής – που αντανακλά εν μέρει τον θετικό αντίκτυπο των μέτρων νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής – η οποία αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την αναθεωρημένη πορεία των τιμών της ενέργειας.

Όσον αφορά τη νομισματική ανάλυση, ο ρυθμός αύξησης της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια (M3) συνέχισε να επιταχύνεται και διαμορφώθηκε σε 10,2% τον Ιούλιο του 2020, από 9,2% τον Ιούνιο. Ο έντονος ρυθμός αύξησης της ποσότητας χρήματος αντανακλά τη δημιουργία εγχώριων πιστώσεων και τις συνεχιζόμενες αγορές στοιχείων ενεργητικού από το Ευρωσύστημα, καθώς και προβληματισμούς που αφορούν προληπτικούς λόγους οι οποίοι ενισχύουν μια αυξημένη προτίμηση για ρευστότητα στον τομέα διακράτησης χρήματος. Σε αυτό το περιβάλλον, το στενό νομισματικό μέγεθος Μ1, το οποίο περιλαμβάνει τις πιο ρευστές μορφές χρήματος, εξακολουθεί να έχει την κυριότερη συμβολή στην αύξηση της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια.

Οι εξελίξεις στα δάνεια προς τον ιδιωτικό τομέα εξακολούθησαν να καθορίζονται από τον αντίκτυπο του κορωνοϊού στην οικονομική δραστηριότητα. Έπειτα από έντονη αύξηση στους πρώτους μήνες της πανδημίας, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις παρέμεινε σε γενικές γραμμές σταθερός τον Ιούλιο, σε 7,0%, έναντι 7,1% τον Ιούνιο. Οι έντονοι ρυθμοί αύξησης των εταιρικών δανείων εξακολουθούν να αντανακλούν τις αυξημένες ανάγκες σε ρευστότητα των επιχειρήσεων προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις συνεχιζόμενες δαπάνες τους και το κεφάλαιο κίνησής τους και για να δημιουργήσουν επίσης αποθέματα ρευστότητας, αν και η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας είχε ως αποτέλεσμα κάποια ανάκαμψη των εσόδων τους. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά παρέμεινε επίσης σταθερός σε 3,0% τον Ιούλιο – στο ίδιο ποσοστό που είχε παρατηρηθεί από τον Απρίλιο του 2020. Ο ρυθμός αύξησης των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα εξακολούθησε να επωφελείται από τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια τραπεζικών χορηγήσεων.

Συνολικά, τα μέτρα πολιτικής που έχουμε λάβει, μαζί με τα μέτρα που θέσπισαν οι εθνικές κυβερνήσεις και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, θα συνεχίσουν να στηρίζουν την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων για αυτούς που πλήττονται περισσότερο από τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού.

Συνοπτικά, η διασταύρωση του αποτελέσματος της οικονομικής ανάλυσης με τις ενδείξεις από τη νομισματική ανάλυση επιβεβαίωσε ότι εξακολουθεί να είναι αναγκαίος ένας διευκολυντικός, σε μεγάλο βαθμό, χαρακτήρας της νομισματικής πολιτικής για τη σθεναρή σύγκλιση του πληθωρισμού προς επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα.

Όσον αφορά τις δημοσιονομικές πολιτικές, είναι καίριας σημασίας να υιοθετηθεί μια φιλόδοξη και συντονισμένη κατεύθυνση, ενόψει της απότομης συρρίκνωσης της οικονομίας της ζώνης του ευρώ. Τα δημοσιονομικά μέτρα που λήφθηκαν ως απάντηση στην έκτακτη κατάσταση λόγω πανδημίας θα πρέπει όσο το δυνατόν περισσότερο να είναι στοχευμένα και να έχουν πρόσκαιρο χαρακτήρα. Τα τρία δίχτυα ασφαλείας που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους εργαζομένους, τις επιχειρήσεις και τον δημόσιο τομέα, συνολικού ύψους 540 δισεκ. ευρώ, παρέχουν προς τον σκοπό αυτό σημαντική χρηματοδοτική στήριξη. Το Διοικητικό Συμβούλιο επικροτεί επίσης θερμά το πακέτο «Next Generation EU», ύψους 750 δισεκ. ευρώ, που έχει τη δυνατότητα να στηρίξει σημαντικά τις περιφέρειες και τους τομείς που έχουν πληγεί σφοδρότατα από την πανδημία, να ενισχύσει την Ενιαία Αγορά και να οικοδομήσει μια διαρκή και ευημερούσα ανάκαμψη.

Προκειμένου να αξιοποιηθεί στο μέγιστο το δυναμικό του, το πακέτο θα πρέπει να εδραιωθεί γερά σε ορθές διαρθρωτικές πολιτικές που θα σχεδιαστούν και θα υλοποιηθούν σε εθνικό επίπεδο. Οι καλά σχεδιασμένες διαρθρωτικές πολιτικές θα μπορούσαν να συμβάλλουν σε μια ταχύτερη, ισχυρότερη και πιο ομοιόμορφη ανάκαμψη από την κρίση, στηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ. Οι στοχευμένες διαρθρωτικές πολιτικές είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την αναζωογόνηση των οικονομιών μας, με έμφαση στην ενίσχυση των επενδύσεων σε τομείς προτεραιότητας όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.