Η ΕΚΤ παρουσιάζει την πρόοδο χωρών της ΕΕ προς την υιοθέτηση του ευρώ

• Έκθεση που δημοσιεύεται ανά διετία αξιολογεί την πρόοδο κρατών μελών της ΕΕ εκτός της ζώνης του ευρώ.
• Δεδομένης της εύρωστης οικονομικής δραστηριότητας πριν από την πανδημία, οι περισσότερες χώρες σημείωσαν πρόοδο ως προς την αντιμετώπιση δημοσιονομικών ανισορροπιών.
• Οι δεσμεύσεις πολιτικής που ανέλαβαν η Βουλγαρία και η Κροατία αποτελούν σημαντικά βήματα για τη συμμετοχή τους στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙ (ΜΣΙ ΙΙ) στο προσεχές μέλλον.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για τη Σύγκλιση του Ιουνίου 2020, οι χώρες της ΕΕ εκτός της ζώνης του ευρώ έχουν σημειώσει από το 2018 ανομοιογενή πρόοδο ως προς την οικονομική σύγκλιση με τη ζώνη του ευρώ, ενώ έγιναν σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ανισορροπιών. Η έκθεση, η οποία δημοσιεύεται ανά διετία, αξιολογεί την πρόοδο που έχουν σημειώσει προς την υιοθέτηση του ευρώ επτά επί του παρόντος χώρες της ΕΕ που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ.

Η Βουλγαρία και η Κροατία ανέλαβαν ορισμένες δεσμεύσεις σε τομείς πολιτικής που έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την ομαλή συμμετοχή στον ΜΣΙ ΙΙ. Λόγω των καταληκτικών ημερομηνιών για τη συμπερίληψη στοιχείων στην οικονομική ανάλυση που περιλαμβάνεται στην παρούσα έκθεση, ο αντίκτυπος της πανδημίας του κορωνοϊού (COVID-19) στην πορεία προς τη σύγκλιση θα μπορεί να αξιολογηθεί πλήρως μόνο στην επόμενη έκθεση, η οποία προβλέπεται για το 2022.

Όσον αφορά το κριτήριο της σταθερότητας των τιμών, η συμμόρφωση των εξεταζόμενων χωρών επιδεινώθηκε σε σύγκριση με την κατάσταση που περιγράφηκε στην προηγούμενη Έκθεση για τη Σύγκλιση. O πληθωρισμός ήταν αρκετά υψηλότερος από την τιμή αναφοράς του 1,8% στη Βουλγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, την Τσεχία και την Ουγγαρία, ενώ ήταν χαμηλότερος από την τιμή αναφοράς στη Σουηδία και πολύ χαμηλότερος στην Κροατία. Ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει τα επόμενα χρόνια στις περισσότερες από τις εξεταζόμενες χώρες. Το 2020 αποπληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να τροφοδοτηθούν από την απότομη υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου.

Το 2019 όλες οι εξεταζόμενες χώρες εκτός από μία ανέφεραν ότι το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης ήταν εντός της τιμής αναφοράς του 3%. Τον Απρίλιο του 2020 ενεργοποιήθηκε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος στη Ρουμανία. Ενώ στην Κροατία και την Ουγγαρία οι λόγοι του χρέους ξεπέρασαν το όριο του 60% του ΑΕΠ, ακολούθησαν πτωτική τροχιά μέχρι το τέλος του 2019. Τόσο οι λόγοι του ελλείμματος όσο και οι λόγοι του χρέους αναμένεται να αυξηθούν και στις επτά χώρες λόγω της έντονης επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας και των δημοσιονομικών μέτρων που λήφθηκαν ως απάντηση στην πανδημία.

Ενώ καμία από τις εξεταζόμενες χώρες δεν συμμετέχει προς το παρόν στον ΜΣΙ ΙΙ, η Βουλγαρία και η Κροατία υπέβαλαν επισήμως αίτηση για συμμετοχή στον μηχανισμό το 2018 και το 2019 αντίστοιχα. Οι δύο χώρες έλαβαν σημαντικά βήματα όσον αφορά δεσμεύσεις πολιτικής με σκοπό να ενταχθούν στον μηχανισμό στο προσεχές μέλλον. Κατά την περίοδο αναφοράς για την εξέταση της σύγκλισης, η ισοτιμία του λεβ Βουλγαρίας παρέμεινε σταθερή στα 1,95583 λεβ ανά ευρώ στο πλαίσιο καθεστώτος επιτροπής συναλλάγματος. Το κούνα Κροατίας κινήθηκε στο πλαίσιο συναλλαγματικού καθεστώτος και η συναλλαγματική του ισοτιμία έναντι του ευρώ παρουσίασε χαμηλή μεταβλητότητα. Τα περισσότερα άλλα εξεταζόμενα νομίσματα κινήθηκαν σε καθεστώς ευέλικτης συναλλαγματικής ισοτιμίας και τα περισσότερα από αυτά παρουσίασαν υψηλή μεταβλητότητα, ιδίως στη διάρκεια των εντάσεων που σημειώθηκαν στις χρηματοπιστωτικές αγορές τον Μάρτιο του 2020.

Όσον αφορά τη σύγκλιση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, μόνο μία από τις επτά εξεταζόμενες χώρες – η Ρουμανία – είχε μακροπρόθεσμα επιτόκια πάνω από την τιμή αναφοράς του 2,9%. Τα χαμηλότερα μακροπρόθεσμα επιτόκια καταγράφηκαν στη Βουλγαρία και τη Σουηδία.

Η ύπαρξη ισχυρού θεσμικού περιβάλλοντος παραμένει άλλος ένας σημαντικός παράγοντας για τη διατηρησιμότητα της σύγκλισης με την πάροδο του χρόνου. Με εξαίρεση τη Σουηδία, η ποιότητα των θεσμών και της διακυβέρνησης είναι σχετικά χαμηλή στις εξεταζόμενες χώρες – ιδίως στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Κροατία και την Ουγγαρία.

Σε καμία από τις εξεταζόμενες χώρες το νομικό πλαίσιο δεν ήταν πλήρως συμβατό με το σύνολο των απαιτήσεων για την υιοθέτηση του ευρώ.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στην Eszter Miltényi-Torstensson, τηλ.: +49 69 1344 8034.

Σημειώσεις

• Η Έκθεση της ΕΚΤ για τη Σύγκλιση εξετάζει την οικονομική και νομική σύγκλιση χωρών μελών της ΕΕ εκτός της ζώνης του ευρώ κάθε δύο έτη ή κατόπιν αιτήματος συγκεκριμένης χώρας. Αξιολογεί τον βαθμό διατηρήσιμης οικονομικής σύγκλισης με τη ζώνη του ευρώ, κατά πόσον η εθνική νομοθεσία είναι συμβατή με το νομικό πλαίσιο της ΕΕ και κατά πόσον οι εθνικές κεντρικές τράπεζες πληρούν τις καταστατικές απαιτήσεις. Λόγω της ρήτρας «εξαίρεσης» (opt-out) που έχει δοθεί στη Δανία, η αξιολόγηση δεν καλύπτει τη χώρα αυτή εκτός αν το ζητήσει η ίδια.
• Η τελευταία ημερομηνία για τα στατιστικά στοιχεία που περιέχονται στην παρούσα Έκθεση για τη Σύγκλιση ήταν η 7η Μαΐου 2020. Για τα κριτήρια της σταθερότητας των τιμών και των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, η περίοδος αναφοράς είναι από τον Απρίλιο του 2019 έως τον Μάρτιο του 2020. Για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, η περίοδος αναφοράς είναι από την 1η Απριλίου 2018 μέχρι τις 31 Μαρτίου 2020. Τα ιστορικά στοιχεία για τις δημοσιονομικές θέσεις καλύπτουν την περίοδο μέχρι και το 2019. Οι προβλέψεις βασίζονται στις Οικονομικές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Άνοιξη 2020) και στα πιο πρόσφατα προγράμματα σύγκλισης των ενδιαφερόμενων χωρών, καθώς και σε άλλες πληροφορίες που θεωρούνται χρήσιμες για την προσανατολισμένη προς το μέλλον αξιολόγηση της διατηρησιμότητας της σύγκλισης.
• Από τον Νοέμβριο του 2014 όποια χώρα εντάσσεται στη ζώνη του ευρώ συμμετέχει επίσης και στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ) και στις άλλες συνιστώσες της τραπεζικής ένωσης. Το τραπεζικό σύστημα της χώρας αυτής υπόκειται σε συνολική αξιολόγηση την οποία διενεργεί η ΕΚΤ. Η Βουλγαρία και η Κροατία υπέβαλαν αίτηση για στενή εποπτική συνεργασία με την ΕΚΤ και τα τραπεζικά τους συστήματα υποβλήθηκαν σε συνολική αξιολόγηση, η οποία ολοκληρώθηκε για τη Βουλγαρία στις 26 Ιουλίου 2019 και για την Κροατία στις 5 Ιουνίου 2020.