Sprawozdanie finansowe EBC za 2014 r.

• Zysk netto EBC za 2014 r.: 989 mln euro (w 2013 r. 1440 mln euro)
• Przychody odsetkowe netto z programu dotyczącego rynków papierów wartościowych: 728 mln euro (w 2013 r. 962 mln euro)
• Przychody odsetkowe z tytułu banknotów: 126 mln euro (w 2013 r. 406 mln euro)
• Suma bilansowa EBC: 185 mld euro (w 2013 r. 174 mld euro)

Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC) zatwierdziła wczoraj zbadane przez biegłego rewidenta sprawozdanie finansowe EBC za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2014 r. ^[1]

Rada podjęła decyzję, by z dniem 31 grudnia 2014 r. zasilić rezerwę na ryzyko kwotą 15 mln euro (w 2013 r. 0,4 mln euro), w związku z czym rezerwa ta wzrosła do maksymalnej dozwolonej aktualnie wysokości – 7575 mln euro. Rezerwa jest tworzona na pokrycie ryzyk: kursowego, stopy procentowej, kredytowego i zmian ceny złota. Poziom tych ryzyk jest na bieżąco monitorowany, a wielkość rezerwy weryfikuje się co roku. Po zasileniu rezerwy na ryzyko zysk netto EBC za 2014 r. wyniósł 989 mln euro (w 2013 r. 1440 mln euro). Spadek zysku wynikał głównie z (a) obniżenia się przychodów odsetkowych z tytułu banknotów spowodowanego niższą średnią stopą procentową podstawowych operacji refinansujących, (b) spadku przychodów odsetkowych netto z programu dotyczącego rynków papierów wartościowych (SMP) wskutek upływu terminu zapadalności papierów oraz (c) wzrostu kosztów operacyjnych, związanego przede wszystkim z utworzeniem Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego.

Rada Prezesów podjęła decyzję, by 30 stycznia 2015 r. dokonać tymczasowego podziału zysku i rozdzielić między krajowe bank centralne ze strefy euro kwotę 841 mln euro. Na wczorajszym posiedzeniu Rada zdecydowała, że z dniem 20 lutego 2015 r. między krajowe bank centralne ze strefy euro zostanie rozdzielona pozostała część zysku, czyli 148 mln euro.

Dochody EBC pochodzą przede wszystkim z zysków inwestycyjnych z tytułu portfela rezerw walutowych i portfela funduszy własnych, z przychodów odsetkowych z tytułu 8-procentowego udziału EBC w łącznej wartości banknotów euro w obiegu, a w ostatnich latach także z przychodów odsetkowych netto z tytułu papierów wartościowych nabytych na potrzeby polityki pieniężnej.

W 2014 r. wynik z tytułu odsetek wyniósł 1536 mln euro (w 2013 r. 2005 mln euro). Złożyły się na niego: przychody z tytułu odsetek od udziału EBC w łącznej wartości banknotów euro w obiegu, w kwocie 126 mln euro (w 2013 r. 406 mln euro) oraz przychody netto z tytułu odsetek od papierów wartościowych nabytych w ramach programu SMP, w kwocie 728 mln euro (w 2013 r. 962 mln euro), w tym 298 mln euro (w 2013 r. 437 mln euro) z tytułu greckich obligacji skarbowych nabytych przez EBC w ramach tego programu. Do wyniku zaliczają się także przychody odsetkowe netto w kwocie 174 mln euro (w 2013 r. 204 mln euro) z tytułu papierów wartościowych nabytych w ramach trzech programów skupu obligacji zabezpieczonych oraz w kwocie 1 mln euro z tytułu papierów wartościowych nabytych w ramach programu skupu papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami (ABSPP). EBC wypłacił krajowym bankom centralnym 57 mln euro (w 2013 r. 192 mln euro) odsetek od należności z tytułu dewizowych aktywów rezerwowych przekazanych do EBC, natomiast przychody z tytułu odsetek od dewizowych aktywów rezerwowych wyniosły 217 mln euro (w 2013 r. 187 mln euro).

Zrealizowane zyski z tytułu operacji finansowych wyniosły 57 mln euro (w 2013 r. 52 mln euro).

W 2014 r. utworzono odpisy aktualizacyjne w kwocie 8 mln euro (w 2013 r. 115 mln euro). Znaczny spadek odpisów w 2014 r. wynikał głównie z ogólnego wzrostu wartości rynkowej papierów wartościowych w portfelach dolarowym i funduszy własnych.

Koszty administracyjne EBC obejmują koszty osobowe i wszystkie pozostałe koszty administracyjne. W 2014 r. koszty osobowe wzrosły do 301 mln euro (w 2013 r. wyniosły 241 mln euro) w związku ze stopniowym zwiększaniem się liczby pracowników w ciągu tego roku, spowodowanym przygotowaniami do uruchomienia Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego, które nastąpiło w listopadzie 2014 r. Koszty związane z Jednolitym Mechanizmem Nadzorczym poniesione w listopadzie i grudniu 2014 r. wyniosły 30 mln euro. Obciążenie banków tą kwotą nastąpi w 2015 r., zaś w 2014 r. została ona ujęta memoriałowo w rachunku zysków i strat EBC jako przychód z opłat.

Pozostałe koszty administracyjne, obejmujące koszty najmu nieruchomości, usług biznesowych oraz innych towarów i usług, w 2014 r. wyniosły 376 mln euro (w 2013 r. 287 mln euro). W pozycji tej nie wykazano większości kosztów poniesionych w związku z budową nowej siedziby EBC, które zostały skapitalizowane. Po przeprowadzce EBC w listopadzie 2014 r. do nowej siedziby skapitalizowane koszty poniesione do tego czasu zostały przeksięgowane z pozycji „Środki trwałe w budowie” do odpowiednich pozycji środków trwałych. Amortyzacja nowej siedziby EBC rozpoczęła się w styczniu 2015 r., zgodnie z ogólnymi zasadami amortyzacji przyjętymi przez EBC.

Suma bilansowa EBC w 2014 r. wzrosła o 11 mld euro, do 185 mld euro (w 2013 r. wyniosła 174 mld euro). Jej wzrost wynikał przede wszystkim ze zwiększania się wartości walutowych aktywów rezerwowych i złota w posiadaniu EBC oraz ze wzrostu łącznej wartości banknotów w obiegu.

Na koniec 2014 r. skonsolidowana suma bilansowa Eurosystemu wyniosła 2208 mld euro (w 2013 r. 2273 mld euro). Obniżyły się łączne zobowiązania, głównie z powodu zawieszenia tygodniowych operacji dostrajających prowadzonych w celu sterylizacji płynności wprowadzonej na rynek w ramach programu SMP, czego wynikiem był spadek salda depozytów terminowych. Aktywa ogółem zmalały przede wszystkim z powodu przedterminowej spłaty kwot przyznanych kontrahentom w dwóch 3-letnich dłuższych operacjach refinansujących.

Zasoby papierów wartościowych utrzymywanych przez Eurosystem na potrzeby polityki pieniężnej obniżyły się o 19 mld euro, do 217 mld euro (w 2013 r. wyniosły 236 mld euro). Saldo papierów wartościowych utrzymywanych w ramach programu SMP obniżyło się o 34,5 mld euro wskutek upływu terminu ich zapadalności. Spadek ten został częściowo zrównoważony przez zakupy papierów wartościowych w ramach trzeciego programu skupu obligacji zabezpieczonych oraz programu ABSPP, rozpoczętych pod koniec 2014 r.; łączna wartość tych zakupów na koniec roku wyniosła 31,3 mld euro.

Sprawozdanie z działalności, w latach ubiegłych publikowane wraz z Raportem Rocznym EBC, jest integralną częścią sprawozdania finansowego EBC i przedstawia informacje kontekstowe mające ułatwić odbiorcom zrozumienie, na czym polega działalność EBC, jakie są jej ramy operacyjne oraz jak operacje EBC wpływają na jego sprawozdanie finansowe. W 2014 r. sprawozdanie z działalności zostało uzupełnione o informacje dotyczące bezpośrednio sprawozdania finansowego EBC.

Kontakt z mediami: Rocío González, tel. +49 69 1344 6451

Dodatkowe informacje

1. Zasady rachunkowości EBC i Eurosystemu. Zgodnie z art. 26 ust. 4 Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (statut ESBC) wspólne zasady rachunkowości Eurosystemu, w tym EBC, zostały ustanowione przez Radę Prezesów; są one opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ^[2]. Choć zasady te opierają się ogólnie na międzynarodowej praktyce rachunkowości, uwzględniają także szczególne warunki działania banków centralnych Eurosystemu. Ze względu na wysoki stopień narażenia większości tych banków na ryzyko kursowe szczególną uwagę zwraca się na kwestię ostrożnej wyceny. Ostrożne podejście dotyczy zwłaszcza odmiennego traktowania niezrealizowanych zysków i niezrealizowanych strat przy ujmowaniu dochodów, a także zakazu kompensowania niezrealizowanych zysków z niezrealizowanymi stratami z tytułu różnych składników aktywów. Niezrealizowane zyski są przenoszone bezpośrednio na konto różnic z wyceny. Niezrealizowane straty powyżej salda różnic z wyceny na koniec roku obciążają koszty. Straty z tytułu utraty wartości ujmuje się w całości w rachunku zysków i strat. Wszystkie krajowe banki centralne ze strefy euro winny przestrzegać tych zasad przy sporządzaniu sprawozdań ze swojej działalności w ramach Eurosystemu; sprawozdania te wchodzą do tygodniowych skonsolidowanych sprawozdań finansowych i rocznego skonsolidowanego bilansu Eurosystemu. Ponadto banki te dobrowolnie stosują ogólnie te same zasady rachunkowości co EBC przy sporządzaniu własnych rocznych sprawozdań finansowych.
2. W 2014 r. Rada Prezesów postanowiła zmienić sposób ujmowania papierów wartościowych obecnie utrzymywanych na potrzeby polityki pieniężnej. Niezależnie od przeznaczenia papiery te są wyceniane według zamortyzowanego kosztu (z uwzględnieniem utraty wartości). Zmiana ta nie wpłynęła na wynik finansowy za 2014 r.
3. Rynkowe papiery wartościowe, które nie są przeznaczone na potrzeby polityki pieniężnej i nie zostały zaklasyfikowane jako utrzymywane do terminu zapadalności, podlegają aktualizacji wyceny według cen rynkowych. Papiery utrzymywane do terminu zapadalności są wyceniane według zamortyzowanego kosztu (z uwzględnieniem utraty wartości).
4. Złoto oraz wszystkie pozostałe aktywa i zobowiązania – zarówno bilansowe, jak i pozabilansowe – w walutach obcych przelicza się na euro po kursie obowiązującym na dzień bilansowy.
5. Koszty związane z nadzorem bankowym. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego ^[3] EBC będzie obciążać nadzorowane instytucje kredytowe rocznymi opłatami nadzorczymi. Opłaty te mają pozwolić na pokrycie wydatków poniesionych przez EBC w związku z wykonywaniem zadań nadzorczych, ale nie mogą przewyższyć tych wydatków. EBC odzyska w ten sposób koszty poniesione od momentu, w którym faktycznie zaczął sprawować nadzór, czyli od listopada 2014 r. Koszty poniesione w listopadzie i grudniu 2014 r. zostały ujęte memoriałowo w rachunku zysków i strat EBC za 2014 r. jako przychód z opłat, natomiast obciążenie banków tymi kosztami nastąpi w 2015 r.
6. Odsetki z tytułu dewizowych aktywów rezerwowych przekazanych do EBC. Z chwilą przekazania do EBC dewizowych aktywów rezerwowych po przystąpieniu do Eurosystemu krajowy bank centralny uzyskuje od EBC oprocentowaną należność stanowiącą równowartość przekazanej kwoty. Zgodnie z decyzją Rady Prezesów należności te są denominowane w euro, a odsetki od nich nalicza się codziennie według ostatniej dostępnej krańcowej stopy procentowej zastosowanej przez Eurosystem w przetargach w podstawowych operacjach refinansujących, skorygowanej w taki sposób, by uwzględnić zerową rentowność złota wchodzącego w skład rezerw.
7. Sposób podziału zysku lub pokrycia straty. Zgodnie z art. 33 statutu ESBC maksymalnie 20% rocznego zysku netto EBC może zostać przekazane na ogólny fundusz rezerwowy, przy czym wysokość tego funduszu jest ograniczona do 100% kapitału EBC. Pozostały zysk netto jest dzielony między krajowe banki centralne strefy euro proporcjonalnie do opłaconych przez nie udziałów. W wypadku poniesienia przez EBC straty deficyt może zostać pokryty z (a) rezerwy na ryzyko ogólne i ogólnego funduszu rezerwowego EBC, (b) z dochodów pieniężnych za dany rok obrotowy, na podstawie decyzji Rady Prezesów. Ewentualna pozostała strata może zostać wykazana w bilansie jako strata niepokryta, która w kolejnych latach będzie potrącana z dowolnych przychodów netto.
8. Zasoby papierów wartościowych nabytych przez Eurosystem w ramach programu SMP. Poniższa tabela przedstawia salda papierów wartościowych nabytych przez Eurosystem w ramach programu SMP na dzień 31 grudnia 2014 r. w podziale na emitentów.

[1] Papiery nabyte w ramach programu SMP wycenia się według zamortyzowanego kosztu.

[2] Z powodu zaokrągleń kwoty mogą się nie sumować.